2024 ЙИЛ БАҲОР ФАСЛИНИНГ БИРИНЧИ ОЙИ ҚАНДАЙ БЎЛАДИ?
19.02.2024
2024 ЙИЛ БАҲОР ФАСЛИНИНГ БИРИНЧИ ОЙИ ҚАНДАЙ БЎЛАДИ?
2023-2024 йилларнинг қиш мавсуми якунланмоқда ва тақвим баҳори келишига ҳам икки ҳафтадан кам вақт қолди.
Март ойида Ўзбекистонда ҳаво ҳарорати одатда тез кўтарила бошлайди. Март ойида ўртача ҳаво ҳарорати февралга нисбатан 5-6° га, шимолда эса 7-8° га юқори бўлади.
Март ойининг энг илиқ кунларида, айниқса ойнинг иккинчи ярмида қуёш нурлари ҳавони 23-28° илиққача, жанубда эса 30-33° илиққача иситади.
Метеорологик кузатувларнинг барча йиллари учун март ойида қайд этилган энг юқори ҳарорат қийматлари ҳудуднинг катта қисмида 30-33° илиқни, жанубий ҳудудларда эса 34-37° илиқни ташкил этади.
Бироқ, март жуда мураккаб ой деб ҳисобланади. Ушбу ой ҳаво оқимлари йўналиши тез-тез ўзгариши билан тавсифланади. Жанубдан жуда илиқ ҳавони жадаллик билан кириб келиши Волга бўйи, Урал ва Ғарбий Сибир ҳудудларидан совуқ ҳаво оқими кириб келиши билан алмашади.
Илиқ об-ҳаво даврлари совуқ даврлар билан алмашади, бунда ҳарорат кўпинча 0-5о совуққача пасаяди.
Ўзбекистонда метеорологик кузатувларнинг барча йиллари учун март ойида мутлақ минимал ҳарорат ҳудуднинг катта қисмида 15-20о совуқни, Қорақалпоғистон Республикаси ва Қизилқум шимолида 23-25° совуққачани ташкил этади. Устюртда эса 1954 йил март ойида ҳарорат 34-37° совуққача пасайган.
Сўнгги ўттиз йил ичида март ойида бундай паст ҳарорат кузатилмади. Сўнгги 30 йилда март ойининг энг паст ҳарорати ҳудуднинг катта қисмида 6-11° совуқни, шимолда 11-16° совуқни, Устюртда 20-23° совуқни ташкил этди.
Ўзбекистонда март ойи – ёғингарчилик миқдори ва ёғингарчилик кузатиладиган кунлар сони бўйича йилда ёғингарчилик энг кўп бўладиган ой деб ҳисобланади. Ҳудуднинг катта қисмида (шимолий ҳудудлар ва чўл зонасидан ташқари) март ойида 10 кундан 15 кунгача ёғингарчилик бўладиган кунлар кузатилади.
Март ойида ёғингарчилик асосан ёмғир кўринишида ёғади, аммо ҳароратнинг кескин пасайиши даврида ёмғир қорга айланиши мумкин. Ушбу асрда 2012 йилнинг совуқ март ойи "энг қорли" давр бўлиб, бунда бир неча бор қор ёғиши ҳисобига қор қопламининг шаклланиши кузатилди, республиканинг текислик ҳудудида қор баландлиги баъзи жойларда 7-12 см га етди.
Бу йил март ойи қандай бўлади?
Жаҳон прогнозлаш марказларининг дастлабки ҳисоб-китобларига кўра, март ойи нисбатан салқин бўлиши тахмин қилинмоқда.
Март ойида ўртача ойлик ҳаво ҳарорати меъёрдан 1-2° га паст, баъзи жойларда меъёр атрофида бўлиб, 4-9° илиқни, жанубда 10-11° илиқни ташкил этади.
Ой давомида ҳарорат кечалари 0-5° совуқдан 5-10° илиққача, кундуз кунлари 5-10° илиқдан 17-22° илиққача, жанубда 20-25° илиққача кескин ўзгариб туриши прогноз қилинмоқда.
Республика ҳудудининг катта қисмида ойлик ёғингарчилик миқдори меъёр атрофида, баъзи жойларда ундан кўп бўлиши кутилмоқда.