O‘zgidromet va FAO rahbariyatlari tomonidan o‘zaro memorandum imzolandi

FAO O‘zbekistonning iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish bo‘yicha salohiyatini oshiradi

2022 yilning 25 iyul kuni Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO)ning submintaqaviy koordinatori Viorel Gusuning O‘zbekistonga tashrifi doirasida Gidrometeorologiya xizmati markazida qo‘shma loyiha hujjatini imzolash marosimi bo‘lib o‘tdi. FAOning yangi loyihasini amalga oshirish mamlakatimizning iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish bo‘yicha xalqaro sa’y-harakatlarga yanada ko‘proq hissa qo‘shish imkonini beradi.

Mazkur loyiha «O‘zbekistonda iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish bo‘yicha milliy harakatlarni va ko‘rsatilayotgan texnik yordamni kuzatish bo‘yicha integratsiyalashgan va kengaytirilgan shaffoflik tizimini yaratish bo‘yicha salohiyatni oshirish» deb nomlanadi va u Global Ekologik Jamg‘arma (GEJ) tomonidan moliyalashtiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati markazi ijrochi agentlik hisoblanadi.

«Loyiha O‘zbekistonning atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha milliy ustuvor yo‘nalishlariga mos keladi va GEJning ko‘magi mamlakatga iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashishni kuchaytirish va issiqxona gazlari emissiyasini eng samarali monitoring  qilish salohiyatini oshirish nuqtai nazaridan yaxshi natijalar berishi kutilmoqda», dedi Viorel Gusu.

Loyiha O‘zbekistonning iqlim o‘zgarishi tahdidlariga global javob choralarini kuchaytirishga qaratilgan Parij kelishuvi doirasida yangi kengaytirilgan shaffoflik asosiga o‘tishga tayyorgarlik ko‘rishini qo‘llab-quvvatlash maqsadida ishlab chiqilgan. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha doiraviy konvensiyasi bo‘yicha tuzilgan ushbu kelishuv atmosferadagi karbonat angidridni kamaytirish choralarini tartibga soladi.  

Ushbu maqsadga erishish uchun har bir mamlakat iqlim bo‘yicha o‘zlarining individual majburiyatlarini ishlab chiqqan va ular Milliy darajada belgilangan hissalar deb nomlanadi. Ular milliy darajada issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirish va iqlim o‘zgarishi oqibatlariga moslashish bo‘yicha muayyan mamlakatlarning sa’y-harakatlarini aks ettiradi. Bundan tashqari, Parij kelishuvida iqlim o‘zgarishi oqibatlarini yumshatish va mamlakatda iqlim o‘zgarishiga moslashishni tartibga solish bilan bog‘liq boshqa qoidalar ham mavjud. Global darajada shaffof monitoring, hisobot berish va mamlakatlarning ushbu sohadagi maqsadlariga tezroq erishish uchun asos yaratish orqali rivojlanayotgan mamlakatlarga iqlim o‘zgarishlari oqibatlarini yumshatish va moslashish borasidagi sa’y-harakatlariga yordam berishga kelishib olingan.

Shaffoflikning kengaytirilgan tuzilmasi doirasida ishtirok etish va muntazam hisobot berish hukumatlarga iqlim bo‘yicha harakatlarni yaxshiroq baholash va rejalashtirish imkoniyatini beradi. Mazkur tuzilma mamlakatlarda issiqxona gazlarini chiqarish, chiqindilar chiqarishni kamaytirish va iqlim o‘zgarishi ta’sirlariga moslashish bo‘yicha erishilgan natijalar, shuningdek, rivojlanayotgan mamlakatlarga ko‘rsatilayotgan moliyaviy hamda texnologik qo‘llab-quvvatlashga  taalluqli bo‘lgan axborotlarning shaffofligini ta’minlaydi

O‘zbekiston Hukumati 2017 yil 19 aprelda rasman Parij kelishuvini imzolagan va 2018 yilning noyabrida uni ratifikatsiya qilgan edi. Hujjatni imzolash orqali O‘zbekiston boshqa davlatlar qatorida global havo haroratining o‘rtacha ko‘tarilishini selsiy bo‘yicha 2 darajadan sezilarli darajada past ushlab turish majburiyatini olgan. O‘zbekistonning Milliy miqyosda belgilangan hissasi 2030 yilga borib yalpi ichki mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan issiqxona gazlari emissiyasini 2010 yil darajasiga nisbatan 35 foizga qisqartirish, iqlim o‘zgarishining salbiy ta’sirini kamaytirish va moslashuvchan salohiyatni oshirish bo‘yicha sa’y-harakatlarni davom ettirish bo‘yicha vazifalarni belgilab beradi. FAOning qayd etilgan loyihasini amalga oshirish doirasida O‘zbekistonda Monitoring, hisobot berish va tekshirish tizimi ishlab chiqiladi.

O‘zgidromet hukumat qarori bilan iqlim o‘zgarishi va Parij kelishuvini amalga oshirish bo‘yicha muvofiqlashtiruvchi tashkilot etib belgilangan. O‘zgidromet o‘z vakolatlari doirasida mamlakatning iqlim bo‘yicha majburiyatlari, jumladan,  Milliy Xabarlarni, inventarizatsiya bo‘yicha milliy hisobotlarni, ikki yillik hisobotlarni, shaffoflik hisobotlarini, milliy darajada belgilangan miqdoriy majburiyatlarni bajarilishi bo‘yicha hisobotlarni tayyorlash va taqdim etish uchun mas’ul hisoblanadi.