MART OYINING QISQACHA TAVSIFI VA 2022 YIL APREL OYIDA KUTILAYOTGAN OB-HAVO SHAROITI

Mart oyi nihoyasiga yetdi. Bu yilning mart oyi anomal yomg‘irli bo‘ldi. Ushbu oyda yog‘ingarchilik miqdori bo‘yicha ko‘plab rekordlar o‘rnatildi.

Respublika hududining katta qismida (shimol va janubdan tashqari) yog‘ingarchilik miqdori oylik me’yorga nisbatan ko‘p bo‘ldi. Mart oyida yog‘ingarchilik odatdagidan 2-3 marta, ba’zi joylarda 3,5-4,5 marta ko‘p bo‘ldi.

Toshkent, Jizzax, Sirdaryo, Andijon, Farg‘ona, Namangan viloyatlarining ayrim tumanlarida joriy yilning mart oyidagi yog‘ingarchilik butun meteorologik kuzatuvlar turkumi bo‘yicha rekord darajada bo‘ldi.

Mart oyining o‘tgan davri uchun Toshkent shahrida yog‘ingarchilik 186 mm bo‘ldi,bu mart oyining avvalgi 1969 yil rekordini yangiladi.

Yomg‘irlarning davomiyligi ham anomal bo‘ldi. Deyarli har kuni 5 martdan 18 martgacha bo‘lgan davrda yomg‘ir yog‘di, so‘ng esa yomg‘ir biroz tanaffus bilan kuzatildi.

Bahor fasliniing o‘rtasi – aprel oyi ham yaqinlashmoqda.

O‘zbekistonda aprel oyi odatda ob-havoning beqarorligi bilan ajralib turadi. Odatda momaqaldiroq va shiddatli shamollar bilan yog‘adigan yomg‘irlar tez-tez kuzatiladi. Respublikaning shimoli, chekka janubi va cho‘l hududlarida yog‘ingarchilik oy uchun o‘rtacha 5 kundan 8 kungacha kuzatiladi, tog‘li hududlarga yaqinlashgan sari yog‘ingarchilik bo‘ladigan kunlar soni 9-13 kungacha ko‘payadi.

Meteorologik kuzatuvlar tarixida biz turli xil aprel oylarini kuzatgan edik. Yog‘ingarchilik umuman bo‘lmagan joylarda juda quruq yoki ularning oylik miqdori me’yordan 10% dan ham oshmagan. Shunday holatlar kuzatilganki, yog‘ingarchilik bir oyda me’yordan 3-5 marta ko‘p bo‘lgan.

Shunday qilib, Toshkentda 1975 yilning aprel oyi eng quruq bo‘lgan. Yog‘ingarchilik faqat ikki marta yog‘gan va ularning miqdori atigi 2 mm ni, bu aprel oyi me’yoriningg 3% ni tashkil etgan. 1990 yilning aprel oyida yog‘ingarchilik  eng nam bo‘lgan, unda oy uchun oylik yog‘ingarchilik me’yorning 300% atrofida bo‘lgan, yog‘ingarchilik bo‘lgan kunlar soni 19 kunni tashkil etgan.

Meteorologik kuzatuvlar tarixida kecha-kunduz uchun yog‘ingarchilik bo‘yicha rekordchi 1990 yilning 8 aprel kuni bo‘lgan. Aprelning oylik me’yori 62 mm bo‘lganda ushbu kunda Toshkentda 65 mm yomg‘ir yog‘gan.

Odatda aprel oyida harorat foni ham beqaror bo‘ladi. Bahoriy jadal isishlar qisqa muddatga ammo sezilarli darajada sovuq bo‘lishi haroratni pasayishi bilan almashishi mumkin. O‘zbekiston aholisi, ehtimol, 2020 yil aprel oyi birinchi o‘n kunligining oxirida qor yog‘ganini va hatto qishda ham kamdan-kam hollarda bunday qor yog‘maganini eslashadi.

Joriy yilning aprel oyi asosan quruq va iliq ob-havo bilan boshlanadi. Oyning birinchi haftasida kunduzgi harorat 17-22° dan 23-28° gacha, janubda ba’zi joylarda 30-33° gacha ko‘tariladi. Faqat 2 aprel kunning ikkinchi yarmida Toshkent, Jizzax, Sirdaryo viloyatlarining ayrim joylarida va Farg‘ona vodiysining tog‘ oldi va tog‘li hududlarida qisqa muddatli momaqaldiroq yomg‘iri yog‘ishi mumkin.

Keyinchalik O‘zgidromet prognoziga ko‘ra, aprel oyi harorat tartibi bo‘yicha o‘rtacha ko‘p yillik qiymatlarga yaqin bo‘lishi kutilmoqda. Havo harorati kechalari 3-8° iliqdan 10-15° iliqgacha, kunduz kunlari 13-18° iliqdan 23-28° iliqgacha, respublika janubida 30-33°  iliqgacha o‘zgarib turadi.

Oyning ayrim kunlarida momaqaldiroq bilan qisqa muddatli yomg‘ir yog‘ishi kutilmoqda. Ba’zi joylarda do‘l yog‘ishi ehtimoldan holi emas.